Hướng Dẫn Lắp Đặt Cây Chống Giàn Giáo An Toàn, Đúng Kỹ Thuật

Tác giả admin 28/02/2025 29 phút đọc

Việc lắp đặt và sử dụng cây chống giàn giáo đúng cách đóng vai trò quyết định trong việc đảm bảo an toàn cho người lao động và chất lượng của kết cấu bê tông. Dù cây chống giàn giáo có cấu tạo đơn giản, chỉ cần một sơ suất nhỏ khi lắp đặt cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như sập cốp pha, sụt sàn bê tông. Để giúp bạn thi công hiệu quả và an toàn tuyệt đối, bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết từ khâu chuẩn bị, các bước lắp đặt cho đến những lưu ý trong suốt quá trình sử dụng và tháo dỡ cây chống giàn giáo.

Chuẩn bị trước khi lắp đặt

1. Kiểm tra mặt bằng và nền móng: Trước tiên, khu vực đặt cây chống phải có mặt nền đủ cứng cáp. Nếu nền là đất mềm hoặc sàn yếu, cần gia cố (đầm chặt đất, đặt tấm gỗ lớn để phân tải) trước khi dựng chống. Tránh trường hợp chân cây chống bị lún sâu khi chịu tải nặng vì nền không đảm bảo.

2. Tính toán khoảng cách và số lượng cây chống: Dựa trên bản vẽ thiết kế cốp pha hoặc kinh nghiệm, xác định mật độ cây chống phù hợp. Ví dụ, với sàn bê tông dày thông thường, khoảng cách khoảng 1m - 1.5m một cây theo cả hai phương là tương đối an toàn. Đối với dầm, nên có ít nhất 2-3 cây chống đỡ dưới mỗi nhịp dầm tùy chiều dài dầm. Việc tính toán đúng giúp đảm bảo đủ cây chống để chống đỡ mà không lãng phí hoặc thiếu hụt.

3. Kiểm tra chất lượng cây chống: Trước khi lắp, hãy rà soát nhanh các cây chống sẽ sử dụng:

Ren có hoạt động trơn tru không, chốt đầy đủ và tốt không.
Loại bỏ những cây chống có dấu hiệu hỏng hóc (con tán ren bị kẹt, ống bị cong, mối hàn nứt...).
Chuẩn bị sẵn các cây chống dự phòng trong trường hợp cần thay thế nhanh khi thi công.

4. Chuẩn bị phụ kiện kèm theo: Thu xếp các tấm đệm gỗ hoặc thép để kê dưới chân chống nếu cần. Nếu chiều cao chống rất lớn (vượt quá khả năng cây chống đơn lẻ), cần chuẩn bị giàn giáo khung hoặc giáo nêm để ghép thêm cho đủ chiều cao. Ngoài ra, nếu có kế hoạch giằng các cây chống lại với nhau bằng thép hoặc gỗ, hãy chuẩn bị trước dây ràng, thép buộc hay kẹp chuyên dụng.

Khi mọi thứ đã sẵn sàng, chúng ta chuyển sang giai đoạn lắp dựng.

Các bước lắp đặt cây chống giàn giáo an toàn

Quy trình lắp đặt có thể tóm gọn trong các bước sau:

Bước 1: Định vị vị trí đặt cây chống. Dựa trên bố trí đã tính, đánh dấu hoặc nhớ vị trí các điểm sẽ đặt cây chống. Bạn có thể dùng phấn, sơn xịt dưới sàn hoặc đánh dấu trên cốp pha để biết chỗ nào cần chống. Việc định vị trước giúp quá trình lắp đặt nhanh hơn và đảm bảo cây chống đặt đúng chỗ chịu lực.

Bước 2: Đặt chân đế vững chắc. Ở mỗi vị trí đã định, nếu nền đất yếu hoặc không bằng phẳng, hãy đặt một tấm gỗ cứng hoặc bản đế thép làm điểm tựa cho chân cây chống. Điều này giúp phân tán lực và tránh cho chân chống bị lún hoặc trượt. Sau đó, dựng cây chống lên vị trí đó, giữ cho cây chống thẳng đứng.

Bước 3: Điều chỉnh chiều cao thô. Nới lỏng đai ốc ren (nếu đang siết sát) để ống trong có thể di chuyển tự do. Nâng hoặc hạ ống trong của cây chống đến độ cao gần chạm đáy cốp pha sàn hoặc dầm cần chống. Tìm lỗ trên ống ngoài tương ứng sao cho khi cài chốt vào lỗ đó, chiều cao cây chống hơi thấp hơn một chút so với điểm cần chống (vì ta sẽ còn tăng lên bằng ren). Sau đó cài chốt ngang xuyên qua lỗ của ống ngoài và ống trong, cố định tạm thời độ cao.

Bước 4: Siết ren tinh chỉnh chiều cao. Giờ là lúc dùng đến bộ phận ren điều chỉnh để nâng cây chống lên tiếp xúc chặt với bề mặt cốp pha:

Xoay đai ốc (ống ren) theo chiều tăng (thường là chiều kim đồng hồ) để ống trong đẩy lên cao hơn. Tiếp tục vặn đến khi bạn cảm thấy lực siết bắt đầu tăng, nghĩa là đầu trên cây chống đã ép sát vào cấu kiện bên trên.
Kiểm tra khe hở: đảm bảo không còn khoảng hở giữa đầu cây chống và cốp pha, nhưng cũng không nên vặn quá chặt gây lực nâng làm biến dạng cốp pha.
Nếu cây chống có khóa hãm ren (một đai ốc phụ hoặc chốt cài ở ren), hãy kích hoạt khóa này để đai ốc không tự xoay ngược trong thời gian sử dụng.

Bước 5: Kiểm tra độ thẳng và độ chắc chắn. Dùng mắt thường quan sát hoặc dùng dây dọi kiểm tra xem cây chống có đúng phương thẳng đứng không. Một cây chống nghiêng sẽ giảm khả năng chịu lực và có nguy cơ trượt. Nếu thấy nghiêng, cần điều chỉnh lại vị trí chân hoặc chiều cao các cây lân cận cho đồng đều. Sau đó, lắc nhẹ thân cây chống để đảm bảo nó đã được cố định chắc; cây chống không bị lung lay khi tác động nhẹ nghĩa là ổn.

Tiến hành tương tự cho tất cả các cây chống khác theo các bước trên cho đến khi dựng đủ hệ chống đỡ cần thiết.

Lưu ý:

Nếu phải sử dụng hai cây chống nối tầng (ví dụ chống 2 tầng cho chiều cao lớn), cần có giàn giáo hoặc khung để trung chuyển lực giữa 2 cây, không được đặt chồng ống trong-ống ngoài của 2 cây với nhau một cách tạm bợ. Thường trong trường hợp này, tốt nhất dùng giải pháp khác an toàn hơn như giàn giáo nêm hoặc giàn giáo khung nhiều tầng.
Nếu dùng một số lượng lớn cây chống độc lập trong không gian, có thể cân nhắc giằng chéo hoặc buộc các cây chống với nhau thành cụm để tăng tính ổn định tổng thể, nhất là khi có gió mạnh hoặc rung động.

cay_chong_ma_kem_9kg_3
Hệ thống cây chống giàn giáo được lắp đặt dày đặc và chắc chắn để chống sàn bê tông tầng trệt của công trình. Việc bố trí đúng khoảng cách và siết chặt các cây chống giúp sàn được đỡ an toàn.

Lưu ý an toàn trong quá trình sử dụng

Sau khi lắp đặt xong, không có nghĩa là chúng ta “quên” cây chống cho đến lúc tháo dỡ. Trong suốt quá trình đổ bê tông và chờ bê tông ninh kết, cần để ý một số điểm sau:

Tuyệt đối không điều chỉnh hay di chuyển cây chống khi đang chịu tải. Nghĩa là, sau khi đổ bê tông lên sàn/dầm, không được rút chốt hay vặn ren cây chống nữa. Bất kỳ sự thay đổi nào cũng có thể làm sụt hệ chống đỡ, gây nứt hoặc sập bê tông ướt.
Tránh va chạm mạnh: Khi vận chuyển vật liệu hoặc di chuyển thiết bị ở tầng dưới, tránh đụng vào các cây chống. Một cú va mạnh có thể làm xô lệch chân chống hoặc bung chốt. Nếu cần di chuyển dưới sàn chống, hãy báo cho mọi người biết để cẩn thận.
Giằng tạm nếu cần: Trong trường hợp phải duy trì cây chống lâu ngày (ví dụ hơn 2 tuần) hoặc gặp thời tiết xấu (gió bão), nên dùng dây hoặc thanh giằng nối các cây chống lại để phòng ngừa sự cố đồng loạt (cây này ngã kéo cây kia).
Kiểm tra định kỳ: Mỗi ngày hoặc sau khi bê tông đã đổ, nên đi kiểm tra nhanh tất cả cây chống: xem chốt có còn nguyên vị trí, đai ốc ren có còn khóa chặt, không có cây nào bị cong hay nền chân bị lún. Nếu phát hiện bất thường, phải có biện pháp khắc phục ngay (bổ sung cây chống khác hỗ trợ chẳng hạn).

Tháo dỡ cây chống giàn giáo đúng cách

Khi bê tông đã đạt đủ cường độ (theo hướng dẫn kỹ thuật thường là sau 7 đến 28 ngày tùy loại kết cấu), ta tiến hành tháo dỡ hệ chống:

Thời điểm tháo dỡ: Phải tuân theo chỉ dẫn kỹ thuật. Ví dụ sàn bê tông thông thường có thể tháo chống sau 14 ngày, nhưng dầm lớn có khi phải 21-28 ngày. Đừng vì tiến độ mà tháo chống quá sớm, bê tông chưa đủ cứng rất dễ nứt sập.
Trình tự tháo: Nếu có hệ giằng ngang, hãy tháo các thanh giằng, dây buộc giữa các cây chống trước. Sau đó, tiến hành tháo từng cây chống một. Thứ tự thường là tháo những cây ở giữa nhịp hoặc những cây chịu tải ít trước, giữ lại một số cây chống đỡ chính lâu hơn rồi mới tháo sau cùng (nguyên tắc tháo dỡ dần dần).
Cách tháo từng cây: Đứng ở vị trí an toàn, hơi nghiêng người sang bên tránh ngay dưới cây chống. Dùng dụng cụ (như thanh sắt) xoay nhẹ đai ốc ren ngược chiều để hạ từ từ áp lực. Khi cảm giác cây chống bắt đầu lỏng, đỡ lấy ống trong (nếu cần) rồi rút chốt ngang ra. Từ từ trượt ống trong xuống cho đến khi thu gọn, sau đó gỡ cây chống ra khỏi vị trí. Lưu ý không để ống trong sập nhanh xuống quá, dễ gây va chạm.
An toàn khi tháo: Luôn có ít nhất hai người phối hợp khi tháo những cây chống nặng hoặc ở vị trí cao. Một người thao tác, một người đảm bảo giữ thăng bằng hoặc hỗ trợ khi cần. Đeo mũ bảo hộ để phòng vật rơi. Đặt biển cảnh báo khu vực đang tháo dỡ để người khác không đi vào.

Thao tác lần lượt cho đến khi dỡ hết toàn bộ cây chống. Sau khi tháo, đừng quên nghiệm thu lại sàn bê tông xem có dấu hiệu bất thường không (để kịp thời chống lại nếu cần trong trường hợp bê tông chưa đủ khỏe – tuy hiếm nhưng nên chú ý).

Bảo quản cây chống giàn giáo sau sử dụng

Khi đã tháo xuống, cây chống cần được bảo quản tốt để dùng cho những lần sau:

Vệ sinh: Dùng bàn chải sắt hoặc dụng cụ cạo sạch các mảng vữa bê tông, sơn, dầu mỡ bám trên cây chống. Đặc biệt làm sạch phần ren và lỗ chốt để lần sau sử dụng không bị kẹt. Nếu cây chống bị ướt mưa, hãy lau khô để tránh bị rỉ.
Bảo dưỡng: Xịt hoặc bôi một lớp dầu nhớt mỏng lên toàn bộ chiều dài ống ren và vùng lỗ chốt. Dầu sẽ giúp chống gỉ và giữ cho ren vận hành trơn tru. Với loại cây chống sơn, nếu thấy chỗ nào trầy xước hết sơn, có thể quét sơn chống rỉ lên để bảo vệ.
Phân loại và xếp gọn: Nếu có nhiều độ cao khác nhau, phân loại cây chống theo kích cỡ để tiện sử dụng lần sau. Thu gọn ống trong tối đa để tiết kiệm không gian. Xếp các cây chống nằm ngang thành từng chồng, xen kẽ đầu đuôi để chúng không lăn. Tránh chất quá cao gây cong các cây ở dưới cùng – tốt nhất khoảng 10-15 cây một chồng rồi kê gỗ đỡ, sau đó mới chất chồng khác lên. Nếu có kệ hoặc giá chuyên dụng, hãy dựng các cây chống vào đó sẽ gọn gàng và an toàn hơn.
Lưu trữ nơi phù hợp: Nhà kho cất giữ nên khô ráo, tránh để trực tiếp dưới đất ẩm. Nếu phải để ngoài trời, dùng bạt che chắn mưa nắng. Ánh nắng liên tục có thể làm lớp sơn phai và giảm chất lượng, còn nước mưa sẽ thúc đẩy gỉ sét nhanh hơn.

Việc bảo quản đúng cách sẽ kéo dài tuổi thọ cho cây chống giàn giáo, giúp bạn tiết kiệm chi phí vì có thể tái sử dụng nhiều lần mà vẫn đảm bảo an toàn.

Tư liệu minh họa và video hướng dẫn

Để trực quan hơn, bạn có thể tham khảo video hướng dẫn lắp dựng cây chống giàn giáo do các đơn vị chuyên nghiệp thực hiện. Chẳng hạn, Video trên YouTube trình bày sinh động các bước dựng và tháo chống an toàn. Những hình ảnh thực tế và mô phỏng sẽ giúp bạn hình dung rõ hơn các thao tác đúng kỹ thuật.

Ngoài ra, luôn tuân thủ các hướng dẫn kỹ thuật từ nhà sản xuất cây chống (nếu có sổ tay hoặc khuyến cáo đi kèm sản phẩm) để sử dụng thiết bị một cách hiệu quả nhất.

Kết luận

Việc lắp đặt và sử dụng cây chống giàn giáo đòi hỏi sự tỉ mỉ và tuân thủ nguyên tắc an toàn, nhưng đổi lại bạn sẽ có một hệ chống đỡ vững chắc, bảo đảm cho công trình thi công suôn sẻ. Chỉ cần chuẩn bị kỹ, làm đúng quy trình và luôn cẩn trọng, bạn sẽ tránh được những sự cố đáng tiếc.

Dàn Giáo Đức Tài không chỉ cung cấp những cây chống giàn giáo chất lượng cao mà còn luôn sẵn sàng tư vấn cho khách hàng về cách lắp đặt, sử dụng an toàn. Với phương châm “An toàn là trên hết”, chúng tôi tin rằng sự cẩn thận trong thi công hôm nay chính là nền tảng cho thành công và uy tín mai sau. Hãy luôn đặt an toàn và chất lượng lên hàng đầu khi làm việc với các thiết bị xây dựng, vì tính mạng con người và sự bền vững của công trình là vô giá.

Liên Hệ Tư Vấn - Giàn giáo xây dựng Đức Tài: