Chống Tăng Giàn Giáo Là Gì? Cấu Tạo, Phân Loại và Ứng Dụng Thực Tiễn

Tác giả admin 28/02/2025 34 phút đọc

Trong xây dựng hiện đại, chống tăng giàn giáo là một trong những thiết bị giàn giáo quan trọng, giúp đảm bảo an toàn và tiến độ thi công. Vậy chống tăng giàn giáo là gì và vì sao nó được xem như “chân trụ” vững chắc của mọi công trình bê tông cốt thép? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về định nghĩa, cấu tạo, phân loại và ứng dụng thực tế của loại cây chống này. Qua đó, chúng ta sẽ thấy được tầm quan trọng của việc lựa chọn thiết bị chất lượng, cũng như vai trò của các đơn vị cung cấp uy tín như CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT ĐẦU TƯ ĐỨC TÀI (hay còn gọi Dàn Giáo Đức Tài) trong việc đảm bảo an toàn xây dựng.

Chống tăng giàn giáo là gì?

Chống tăng giàn giáo (hay còn gọi là cây chống giàn giáo, cột chống sàn, chống đơn) là thiết bị chống đỡ chịu lực được sử dụng phổ biến trong ngành xây dựng. Đúng như tên gọi, cây chống này có khả năng “tăng giảm” chiều cao linh hoạt nhờ thiết kế ống lồng vào nhau. Chức năng chính của chống tăng giàn giáo là chống đỡ hệ cốp pha (ván khuôn) khi đổ bê tông sàn, dầm, cột... trong quá trình thi công. Thay vì phải dựng nhiều khung giàn giáo phức tạp để chống sàn như trước đây, việc sử dụng các cây chống tăng đơn lẻ giúp công trường gọn gàng hơn nhưng vẫn đảm bảo chịu lực tốt.

Một cây chống tăng giàn giáo tiêu chuẩn có thể chịu tải trọng rất lớn (thường từ 1.5 đến 2 tấn mỗi cây), giúp nâng đỡ an toàn khối lượng bê tông ướt và hệ cốp pha phía trên. Nhờ đó, cây chống giàn giáo trở thành “trợ thủ” đắc lực cho các nhà thầu trong việc thi công sàn bê tông, bảo đảm kết cấu được cố định vững chắc cho đến khi bê tông đông cứng. Ngoài tên gọi chống tăng giàn giáo, thiết bị này còn được biết đến với những tên thông dụng khác như cây chống sàn, cột chống thép, cây chống đơn tùy theo từng vùng miền và đơn vị thi công.

Cấu tạo của cây chống giàn giáo

Để hiểu rõ hơn về khả năng chịu lực và điều chỉnh chiều cao linh hoạt, chúng ta cần nắm được cấu tạo của một cây chống giàn giáo tiêu chuẩn. Về cơ bản, cây chống tăng gồm hai phần ống thép lồng vào nhau:

Ống ngoài (vỏ ngoài): Là ống thép lớn có đường kính khoảng 60mm (phi 60). Trên thân ống ngoài được đục sẵn nhiều lỗ đều đặn theo chiều dọc, cách nhau một khoảng nhất định (thường 10-15cm mỗi lỗ). Các lỗ này nhằm mục đích cài chốt khi điều chỉnh độ cao.
Ống trong (ruột trong): Là ống thép nhỏ hơn với đường kính khoảng 49mm (phi 49) để có thể lồng trượt bên trong ống ngoài. Trên đầu ống trong gắn một bộ phận ống ren (ren vặn) cùng với đai ốc lớn (con tán) để điều chỉnh vi mô chiều cao. Khi vặn đai ốc này, ống trong sẽ di chuyển lên xuống một cách tinh chỉnh.
Chốt ngang (chốt pin): Đây là thanh chốt cứng (thép) dùng để xuyên qua lỗ trên ống ngoài và ống trong, cố định ống trong ở độ cao mong muốn. Chốt có thể tháo rời để thay đổi vị trí khi cần tăng giảm thô chiều cao.
Đế chống: Mỗi cây chống thường có bản đế ở hai đầu (một ở chân và một ở đầu trên) dạng tấm thép hình vuông hoặc tròn. Đế này giúp tăng diện tích tiếp xúc, phân tán tải trọng. Đầu trên của cây chống (nơi tiếp xúc với dầm, sàn) cũng thường có bản đế để đỡ chắc phần cốp pha.
Khóa ren: Một số thiết kế có thêm chốt khóa an toàn hoặc tay nắm để siết chặt đai ốc sau khi điều chỉnh ren, tránh tự do xoay làm tuột chiều cao.

cau-tao-chi-tiet-cay-chong-tang-gian-giao
Cấu tạo chi tiết của cây chống tăng giàn giáo: gồm ống ngoài, ống trong có ren điều chỉnh và chốt cố định chiều cao.

Nguyên lý hoạt động của cây chống tăng khá đơn giản: Đầu tiên, công nhân sẽ kéo ống trong lên đến độ cao gần với chiều cao cần chống, sau đó chọn lỗ gần nhất và cài chốt ngang để cố định vị trí ống trong. Tiếp theo, sử dụng cơ cấu ống ren (bằng cách vặn đai ốc) để tăng hoặc giảm một khoảng nhỏ cho đạt độ cao chính xác và tạo lực siết chặt giữa cây chống với kết cấu cần chống. Nhờ sự kết hợp giữa chốt lỗ (điều chỉnh thô) và ren vặn (điều chỉnh tinh), cây chống giàn giáo có thể dễ dàng tăng giảm chiều cao theo ý muốn, phù hợp với nhiều độ cao công trình khác nhau.

Vật liệu chế tạo cây chống thường là thép ống chất lượng cao để đảm bảo khả năng chịu lực. Độ dày ống thép có thể từ 1.6ly đến 2.0ly (1,6mm – 2,0mm) hoặc hơn tùy loại, độ dày này càng lớn thì khả năng chịu tải càng cao và độ bền càng tốt. Các mối hàn (gắn bản đế, gắn ống ren) đều được gia công cẩn thận vì chỉ cần một mối hàn kém chất lượng cũng có thể gây nguy hiểm khi cây chống gánh tải.

Phân loại chống tăng giàn giáo

Trên thị trường hiện nay, chống tăng giàn giáo được phân loại dựa trên một số tiêu chí chính nhằm đáp ứng các nhu cầu đa dạng của công trình:

1. Phân loại theo lớp phủ bề mặt:

Chống tăng mạ kẽm: Loại cây chống mà bề mặt ống thép được mạ một lớp kẽm chống gỉ. Ưu điểm của chống kẽm là có độ bền cao, khó bị rỉ sét khi dùng lâu ngoài trời hoặc môi trường ẩm, nhờ đó tuổi thọ sản phẩm tăng lên đáng kể. Bề mặt mạ kẽm cũng sáng bóng, thẩm mỹ. Nhược điểm có thể là giá thành nhỉnh hơn một chút so với loại sơn.
Chống tăng sơn dầu (sơn màu): Loại cây chống được sơn phủ một lớp sơn (thường màu đỏ, xanh, hoặc cam…) để chống oxy hóa ở mức độ nhất định. Ưu điểm là giá thành rẻ hơn, dễ nhận biết phân loại bằng màu sắc. Tuy nhiên lớp sơn có thể bong tróc sau thời gian sử dụng, nếu trầy xước dễ bị rỉ sét tại vết tróc, đòi hỏi sơn lại định kỳ để bảo quản tốt.

Ngày nay, nhiều nhà thầu có xu hướng chọn cây chống mạ kẽm vì độ bền và an toàn cao, mức chênh lệch chi phí không nhiều so với chống sơn dầu nhưng lại sử dụng được lâu, tiết kiệm về dài hạn.

2. Phân loại theo chiều cao:
Cây chống giàn giáo có nhiều kích cỡ chiều cao khác nhau. Các kích thước phổ biến gồm:

Chống tăng 3.5m: Chiều cao sử dụng tối thiểu khoảng 2.0m, tối đa ~3.4m.
Chống tăng 4.0m: Chiều cao sử dụng tối thiểu ~2.5m, tối đa ~3.9m.
Chống tăng 4.5m: Chiều cao sử dụng tối thiểu ~3.0m, tối đa ~4.4m.
Chống tăng 5.0m: Chiều cao sử dụng tối thiểu ~3.0m, tối đa ~4.9m.

Như vậy, mỗi loại cây chống được thiết kế để phù hợp với tầm cao công trình khác nhau. Ví dụ, xây nhà dân dụng thường dùng chống 4m hoặc 4.5m cho tầng trệt và lầu, còn xây nhà xưởng trần cao có thể cần chống 5m. Việc lựa chọn chiều cao cây chống phù hợp sẽ giúp đảm bảo cây chống có đủ tầm vươn và vẫn giữ được độ chồng ống (overlap) an toàn giữa ống trong và ống ngoài. Nếu cố sử dụng cây chống quá thấp cho một công trình cao sẽ phải kéo ống quá dài, phần lồng ống ít đi gây yếu và mất ổn định.

3. Phân loại theo độ dày ống (sức chịu tải):
Thông thường, cây chống tăng được sản xuất với các độ dày ống như 1.6ly, 1.8ly, 2.0ly, thậm chí 2.2ly. Độ dày càng lớn thì trọng lượng cây chống càng nặng (vì nhiều thép hơn) nhưng đổi lại khả năng chịu lực càng cao:

Loại mỏng (1.6ly): phù hợp công trình nhỏ, tải trọng không quá lớn hoặc mục đích chống tạm.
Loại trung (1.8ly): được sử dụng nhiều trong các công trình nhà ở thông thường, đảm bảo an toàn với đa số hạng mục.
Loại dày (2.0ly trở lên): dùng cho công trình yêu cầu chịu lực cao, sàn dày hoặc nhịp lớn, đảm bảo cột chống không cong oằn khi chịu tải nặng.

Khi mua hoặc thuê cây chống giàn giáo, cần lưu ý độ dày ống theo yêu cầu kỹ thuật của công trình. Tránh dùng loại quá mỏng cho sàn bê tông dày sẽ tiềm ẩn nguy cơ sập chống do quá tải.

4. Phân loại theo chức năng và cách sử dụng:

Cây chống tăng (chống đứng): là loại chúng ta đang đề cập chính, gồm một thanh chống thẳng đứng độc lập, điều chỉnh chiều cao tùy ý, dùng để chống sàn, dầm.
Cây chống xiên: là dạng cây chống được lắp đặt theo phương chéo (nghiêng) để cố định ván khuôn của cột hoặc tường, vách. Cây chống xiên có cấu tạo tương tự (cũng có ống điều chỉnh độ dài) nhưng thường dài hơn và làm việc theo cặp đối xứng để giữ cốp pha cột/vách đứng thẳng, không bị đổ trong quá trình đổ bê tông. Ví dụ, khi đổ bê tông cột, người ta dùng 4 cây chống xiên đặt chéo 4 phía giữ cốp pha cột.

Tại công trường, các cây chống xiên (thanh chống đỏ đặt chéo) đang được dùng để cố định cốp pha cột, kết hợp cùng giàn giáo khung bao quanh.

Như vậy, tùy vào mục đích sử dụng cụ thể, người ta sẽ chọn loại chống đứng hay chống xiên cho phù hợp. Nhưng nhìn chung, khi nhắc đến “chống tăng giàn giáo” thường hiểu là loại chống đứng (cột chống chịu lực thẳng đứng).

Ứng dụng thực tiễn của cây chống giàn giáo

Chống tăng giàn giáo hiện diện ở hầu hết các công trường xây dựng có công tác bê tông cốt thép. Dưới đây là những ứng dụng tiêu biểu:

Chống sàn đổ bê tông: Đây là ứng dụng phổ biến nhất. Trước khi đổ bê tông sàn nhà hoặc sàn mái, người ta dựng hệ thống cốp pha sàn (ván và đà giáo) ở phía dưới. Các cây chống giàn giáo sẽ được bố trí theo mạng lưới để chống đỡ toàn bộ hệ cốp pha đó. Khoảng cách giữa các cây chống thường được tính toán (ví dụ trung bình 1 - 1.5 mét một cây, tùy độ dày sàn và sức chịu tải của chống) để bảo đảm không xảy ra hiện tượng võng sàn. Nhờ cây chống tăng có thể điều chỉnh chiều cao linh hoạt, việc lắp dựng cốp pha ở cao độ thiết kế trở nên nhanh chóng và chính xác. Khi bê tông được đổ lên, toàn bộ trọng lượng được truyền xuống những cây chống này và xuống nền đất.
Chống đỡ dầm, cột khi đổ bê tông: Với những dầm bê tông (beam) hay cấu kiện chìa ra, cây chống cũng được dùng để chống nách dầm, chống đáy dầm đảm bảo giữ đúng hình dạng thiết kế. Tương tự, trong trường hợp đổ bê tông cột hoặc tường, ngoài hệ chống xiên giữ cốp pha theo phương ngang, đôi khi cần các cây chống thẳng phụ trợ để đỡ phần cốp pha nếu kích thước rất lớn.
Hỗ trợ hệ giàn giáo truyền thống: Trong một số tình huống, cây chống giàn giáo được dùng kết hợp với khung giàn giáo chữ H hoặc giàn giáo nêm. Ví dụ, khi chiều cao sàn quá lớn, người ta có thể dựng giàn giáo khung nhiều tầng và dùng cây chống tăng ở tầng trên cùng để tinh chỉnh độ cao cho chính xác. Hoặc tận dụng cây chống để gia cố thêm cho hệ giáo khi tải trọng cực lớn.
Thi công công trình dân dụng và công nghiệp: Từ xây nhà phố, nhà dân, biệt thự cho đến xây dựng nhà xưởng, trung tâm thương mại, cầu đường... hễ có hạng mục đổ bê tông cần ván khuôn đều có thể cần đến cây chống tăng. Thiết bị này có thể coi như giải pháp chống đỡ phổ thông, đơn giản mà hiệu quả, thay thế cho việc phải gia công các cột chống gỗ hay các kết cấu chống đỡ phức tạp khác.
Tái sử dụng nhiều lần: Do làm bằng thép và cấu tạo khá đơn giản, cây chống giàn giáo có thể tái sử dụng qua nhiều công trình. Sau khi đổ bê tông xong, cây chống được tháo ra, vệ sinh và lưu kho để dùng lại cho lần sau hoặc di chuyển sang công trường khác. Tính tái sử dụng cao cũng là một ứng dụng kinh tế, giúp nhà thầu tiết kiệm chi phí thay vì dùng những vật liệu chống đỡ chỉ dùng được một lần (như gỗ chống ngày xưa).

Từ những ứng dụng trên, có thể thấy chống tăng giàn giáo mang lại nhiều lợi ích: đảm bảo an toàn cho kết cấu bê tông mới đổ, rút ngắn thời gian lắp dựng và tháo dỡ so với các giải pháp thủ công, đồng thời tiết kiệm chi phí dài hạn nhờ khả năng sử dụng linh hoạt cho nhiều công trình.

Lưu ý khi sử dụng chống tăng giàn giáo

Mặc dù cây chống giàn giáo dễ sử dụng, người thi công vẫn cần tuân thủ một số nguyên tắc an toàn để phát huy hiệu quả tối đa và tránh sự cố:

Lắp đặt đúng kỹ thuật: Đảm bảo đặt cây chống trên nền chắc chắn (có thể kê thêm tấm gỗ hoặc kích chân nếu nền đất mềm để cây chống không bị lún). Dựng cây chống thẳng đứng, không bị nghiêng lệch. Khi nối dài bằng nhiều cây (trường hợp chống nhiều tầng), phải xem xét chống đỡ bổ sung để tránh quá tải cho tầng dưới.
Khóa chốt an toàn: Sau khi điều chỉnh chiều cao, phải cài chốt qua lỗ chắc chắn và khóa ống ren (siết chặt đai ốc) để cây chống không bị trượt. Tránh tình trạng quên chốt hoặc chốt không vào hết khiến ống trong tụt xuống khi gặp tải.
Không vượt quá tải trọng cho phép: Mỗi cây chống có giới hạn tải trọng riêng tùy độ dày và chất liệu. Không nên vì thiếu cây chống mà kê khoảng cách quá xa hoặc chất tải quá nặng lên một cây chống đơn lẻ. Thay vào đó, hãy bố trí thêm cây chống nếu thấy khoảng cách giữa các cây quá lớn hoặc tải trọng sàn quá cao.
Mật độ cây chống hợp lý: Theo kinh nghiệm thi công, nên có bản thiết kế hoặc hướng dẫn tính toán số lượng cây chống cho mỗi hạng mục sàn. Nếu bố trí quá thưa, cây chống phải gánh quá nhiều tải dễ dẫn đến cong, sập. Bố trí quá dày thì tốn chi phí và gây cản trở mặt bằng. Thông thường với sàn dày ~10-15cm, khoảng cách cây chống cỡ 1m x 1m hoặc 1m x 1.2m là phổ biến.
Kiểm tra chất lượng trước khi dùng: Trước khi lắp, nên kiểm tra nhanh từng cây chống: ren vặn có trơn tru không, có bị kẹt hay hỏng ren? Ống thép có bị móp méo, nứt hàn hay rỉ sét quá mức không? Nếu phát hiện cây chống nào không đảm bảo (ví dụ ren không vặn được, chốt bị cong không xỏ vào được) thì loại ra ngay để sửa chữa hoặc thay thế.
An toàn lao động: Công nhân lắp dựng và tháo dỡ cây chống cần đội mũ bảo hộ, sử dụng găng tay khi vặn ren để tránh trượt tay. Khi tháo cây chống sau khi bê tông đã cứng, nên tháo dần dần, tránh rút một lúc quá nhiều cây sẽ làm sập hệ thống cốp pha đột ngột.

Kết luận

Chống tăng giàn giáo đã chứng tỏ là giải pháp chống đỡ không thể thiếu cho mọi công trình đổ bê tông, từ nhỏ đến lớn. Với thiết kế thông minh, linh hoạt và khả năng chịu tải cao, cây chống tăng giúp cho việc thi công trở nên an toàn và hiệu quả hơn bao giờ hết. Tuy cấu tạo và cách dùng đơn giản, nhưng chất lượng của cây chống lại quyết định trực tiếp đến sự an toàn của cả công trình. Vì vậy, việc lựa chọn mua hoặc thuê cây chống giàn giáo chất lượng cao từ đơn vị uy tín là vô cùng quan trọng.

Hiện nay, CÔNG TY TNHH SẢN XUẤT ĐẦU TƯ ĐỨC TÀI – thường được biết đến với thương hiệu Dàn Giáo Đức Tài – là một trong những địa chỉ tin cậy hàng đầu cung cấp các loại giàn giáo và phụ kiện xây dựng, bao gồm cây chống tăng giàn giáo. Với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành, Dàn Giáo Đức Tài cam kết sản phẩm đạt chuẩn chất lượng, vật liệu thép chính phẩm bền bỉ, đảm bảo an toàn tuyệt đối khi sử dụng. Quý khách hàng có nhu cầu tìm hiểu hoặc mua cây chống giàn giáo, hãy liên hệ với Dàn Giáo Đức Tài để được tư vấn giải pháp tối ưu và báo giá cạnh tranh nhất. Sự an toàn và thành công của công trình của bạn chính là sứ mệnh của chúng tôi.

Liên Hệ Tư Vấn - Giàn giáo xây dựng Đức Tài: